فیزیوتراپی چیست؟ کاربردها، فواید و نقش آن در درمان بیماری

علم فیزیوتراپی چیست؟

در این مقاله سعی می کنیم به بررسی مختصری از علم فیزیوتراپی و درمان بیماری های این حوزه بپردازیم.

تعریف فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یا فیزیک درمانی روشی تخصصی برای درمان بیماری یا وضعیتی دردها و اختلالات عصبی، ماهیچه ای و اسکلتی است. فیزیوتراپی نوعی هنر است لذا مهارت فیزیوتراپیست در نتیجه درمان از اهمیت خاصی برخوردار است. فیزیوتراپی در واقع یکی از علوم اصلی توانبخشی است.

هدف فیزیوتراپی برای بیمار چیست ؟

هدف اصلی از فیزیوتراپی بهبود بیماری، تسکین علائم و افزایش عملکرد درست بدن بیمار است، فیزیوتراپی برای افزایش دامنه حرکات، افزایش قدرت و انعطاف عضلات و در نتیجه بهبود زندگی و عملکرد بدن بیمار است.

فیزیوتراپیست کیست؟

اگر تا به امروز بر اثر بیماری یا آسیب های فیزیکی و… عملکرد بدن یا توانایی هایتان تحت تاثیر قرار گرفته است احتمالا با مشورت یک پزشک به یک فیزیوتراپیست یا کلینیک فیزیوتراپی معرفی شده اید.

فیزیوتراپیست یا متخصص فیزیوتراپی کسیست که بر دانش فیزیولوژی بدن انسان، حرکت شناسی و بیماری های مرتبط، شناخت کافی داشته و قادر به ارائه روش های درمانی جهت بهبود وضعیت بیمار می باشد. یک متخصص فیزیوتراپی با متخصصین اورتوپدی، جراحی و مغز و اعصاب ارتباط زیادی برای همفکری درمان بیمار دارد و با در نظر داشتن شرایط فیزیکی روانی و عاطفی بیمار به آنها کمک می کند تا سطح کیفیت زندگی شان بهبود یابد. یکی از بهترین کلینیک فیزیوتراپی مشهد بخش فیزیوتراپی درمانگاه امام محمدباقر (ع) می باشد

یک فیزیوتراپیست یا مرکز فیزیوتراپی چه کاری برای بیمار انجام می دهد؟

یک فیزیوتراپ بعد از مشاوره با بیماران برنامه های سفارشی را برای بیمار تعیین خواهد کرد تا جایی که ممکن باشد بیمار بتواند توانایی عملکردی و حرکتی خودش را به دست آورد،

فیزیوتراپیست از بیمار میخواهد در پروسه درمانی به او کمک کند و برنامه هایی نظیر ماساژ درمانی، تمرینات اختصاصی با توجه به عارضه بیمار، استفاده از دستگاه هایی برای تحریک عضلات بیمار و روش های تخصصی که در ادامه به آن میپردازیم ارائه می کند.

چه زمانی باید به فیزیوتراپی مراجعه کنیم؟

با توجه به بیماری های این حوزه و شدت آن پزشکان برای بیمار فیزیوتراپی تجویز می کنند و به فیزیوتراپ ارجاع می دهند. باید توجه داشت که بنوان مثال بعضی از بیماری ها مانند سکته ی مغزی یک زمان طلایی ( ۳ تا ۶ ماه اول ) برای مراجعه به فیزیوتراپی و استفاده از خدمات توانبخشی دارند. در ادامه این مقاله با روش ها و متدهای فیزیوتراپی و خدمات آن برای بیماران مطلع خواهیم شد.

روش های تشخیص، روش ها و متدهای درمانی و حیطه های فعالیت فیزیوتراپی

روش های تشخیص

فیزیوتراپی یک علم بسیار تخصصی است که توسط متخصص و کارشناس این حوزه صورت می گیرد و شامل موراد زیر می باشد.

• بررسی: شامل معاینه فرد بیمار با گرفتن تاریخچه بیماری ها، آزمایشات و آنالیز آنها می باشد.
• تشخیص: از معاینات و ارزیابی مرحله بررسی بدست می‌آید و شامل نقص ها، دردها، آسیب ها، محدودیت های حرکتی و… می باشد
• برنامه ریزی درمانی: تعیین نیاز به برنامه ریزی درمانی برای بیمار و بررسی موارد برای مداخله درمانی.
• مداخله: مداخله فرآیند و انجام اقدامات برنامه ریزی شده با بیمار برای بهبود مشکلات و بیماری مورد نظر است.
• ارزیابی: انجام معاینات با هدف ارزیابی نتایج درمان می‌باشد.

روشها و متدهای درمان

• تمرین درمانی برای بهبود وضعیت حرکتی بیمار

فیزیوتراپیست با توجه به شرایط بیمار تمریناتی را برای بهبود حرکت، بهبود عضلات و بهبود وضعیت مفاصل و یا قسمتی خاص از بدن را برنامه ریزی می‌کند و تمرینات را به عنوان درمان ارائه می‌دهد.

• استفاده از ابزارهای خاص مانند دستگاه‌های الکتروتراپی

الکتروتراپی شامل استفاده از دستگاه‌ هایی است که به فرآیند درمان بیمار کمک کرده و بهبود را تسریع می‌کند. همچنین باعث التیام درد و التهاب در بیمار می شود.

• درمان‌های دستی ( منوال تراپی )

منوال تراپی به روش درمانی توسط فیزیوتراپ گفته می شود که شامل تکنیک‌های دستی، ماساژ و موبیلیزیشن می باشد که برای افزایش دامنه حرکتی و افزایش قدرت بیمار است تا تسریع روند درمان ایجاد شود.

• آب درمانی
• لیزر
• ماساژ درمانی
• سایر متدها و روش های درمانی برای بهبود وضعیت بیمار

 

حیطه های فعالیت فیزیوتراپی

چه بیماریهایی با فیزیوتراپی قابل درمان است؟ مهمترین بخش ها و حیطه های فعالیتی فیزیوتراپی چیست؟

• بیماری های درد و کنترل درد
• بیماری‌ها و اختلالات اسکلتی و ماهیچه ای و ارتوپدی

آرتروز، مشکلات کمر مانند دیسک و مشکلات لگن، مشکلات زانو، مشکلات ستون فقرات،مشکلات گردن، بیماری های روماتیسمی، آرتریت روماتوئید، پوکی استخوان و…

• بیماری‌های دستگاه عصبی ( نورولوژیک )

کمک به بیماران ام اس، سکته مغزی، ضایعات نخاعی، پارکینسون و…

• بیماری های خودایمنی

آسیب ها و تخریب های بافتی، فیبرومیالژیا، سندرم رینود، آرتریت روماتوئید

• بیماری‌های پوستی و سوختگی‌ها

پاکسازی راه های هوایی، بازگشت عملکرد فردی، عدم به وجود آمدن اسکار

• بیماری‌های دستگاه قلبی-عروقی و تنفسی

برای بهبود بیماران ریوی و ظرفیت ریه، بهبود وضعیت تنفسی، توانبخشی به قلب

• بیماری‌های مربوط به شغل
• آسیب‌های ورزشی و ارتوپدی

اجرا روش های درمانی برای بهبود بیماران ناشی از جراحی های آسیب های ورزشی، مشکلات عضلات، تاندون ها و مفصل ها، مشکل در رباط سلیبی، مشکلات مینیسک زانو و…

• فیزیوتراپی سالمندان

شامل بیماری هایی نظیر آرتروز، پوکی استخوان، بیماری های مرتبط با مفاصل، اختلالات تعادلی و…

• فیزیوتراپی کودکان
• فیزیوتراپی سلامت زنان

چه شرایط و عواملی باعث می شود که نیاز به فیزیوتراپی داشته باشیم؟

بعضی از شرایط و عواملی که باعث می شوند یک فرد با انواع درد و مشکلات حرکتی و فیزیولوژی روبرو شود و نیاز به مراجعه به فیزیوتراپ داشته باشد به شرح ذیل می باشد:

• اختلالات حرکتی و عضلانی
• دردها
• جراحت
• سالخوردگی و پیری
• بیماری های مرتبط
• اختلالات سیستم اعصاب مرکزی و درگیری های عصبها
• مسائل مرتبط با وزن و چاقی
• اتفاقات و دلایل محیطی
• تصادف و سانحه

آیا برای فیزیوتراپی نیاز به تصویربرداری اشعه ایکس یا ام آر آی می‌باشد؟

تصویربرداری و ام آر آی لزوما برای فیزیو تراپی در همه موارد واجب نیست، در خیلی از موارد پزشکان برای اطمینان بیشتر و تشخیص بهتر که آیا آسیبی به استخوان‌ها، بافت ها یا عضلات وارد شده است یا خیر، بیمار را برای عکس ‌برداری ایکس ری یا ام آر آی ارجاع می دهد و در نهایت در صورت نیاز، برای بیمار فیزیوتراپی را پیشنهاد می‌کند، و حتی در خیلی از موارد که تشخیص راحت‌تر و علائم واضح است، پزشک نیازی به عکس برداری نمی‌بیند و بیمار را برای درمان به فیزیوتراپی ارجاع می دهد.

 

سوال بیماران در رابطه با فیزیوتراپی این است که آیا این روش ها تسکین دهنده می باشند یا سبب درمان نیز میشوند؟

مجموعه عوامل درمانی که توسط فیزیوتراپیست قابل اجرا و درمان می باشد و برای بیمار تجویز و ارائه شده است، درمان را شامل خواهد شد. به عبارت دیگر این روش ها روش های تسکین دهدنه و درمانی بوده و این مهم را می طلبد برای نتیجه بهتر بیمار با درمانگر تعامل و همکاری داشته باشد. در این تعامل بیمار نکات ذکر شده و مراقبت هایی را که توسط درمانگر به او آموزش داده می شود را می بایست دقیق اجرا نماید.

فواید فیزیوتراپی چیست؟

بسته به دلی درمان بیماری مزایا و فواید پروسه فیزیوتراپی متفاوت است که شامل:

مدیریت و کاهش درد بدون نیاز به مسکن ها و داروهای شیمیایی و…

اجتناب از جراحی یا بهبود پس از جراحی های مرتبط به فیزیوتراپی

بهبود و اقزایش دامنه حرکتی، افزایش قدرت بدن در نواحی مورد نظر

بهبود پس از آسیب یا ضربات در نواحی مختلف

بهبودی پس از سکته مغزی یا فلج

حفظ تعادل و جلوگیری از افتادن و شکستگی ها و آسیب ها

کاهش عوارض سوختگی که باعث محدودیت حرکتی شده اند

کاهش مشکلات قلبی، ریوی

مدیریت مشکلات حرکتی یا پزشکی مرتبط به سن

نکاتی در مورد جلسات فیزیوتراپی و روند درمان

مدت زمان هر جلسه فیزیوتراپی

• طول هر جلسه درمانی بسته به وضعیت بیمار و کاری که لازم هست روی فرد انجام شود متغیر است این جلسات معمولا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یا در بعضی موارد تا 90 دقیقه می باشد.

تعداد جلسات فیزیوتراپی

• به طور معمول متخصصان فیزیوتراپی 10 جلسه برای بیمار تجویز می کنند اما اینکه به چند جلسه فیزیوتراپی نیاز دارید، از یک بیمار به بیمار دیگر کاملا فرق می‌کند، این موضوع به تشخیص نوع بیماری شما، شدت آسیب و صدمه، سوابق پزشکی‌تان و موارد دیگری بستگی دارد.

عوارض فیزیوتراپی در بعضی از بیماران

فیزیوتراپی امری مهم و ضروری پس از جراحی یا جراحت است، فیزیوتراپیست با به کارگیری روش هایی همانند اولتراسوند و تحریک الکتریکی به بهبودی بیمار و کاهش درد کمک می نماید، پیاده روی، ورزش، حرکات حفظ تعادل و استفاده از راه پله موجب بازگشت استقلال بیمار می گردد اما به هر حال در دوره درمانی که برای بیمار در نظر گرفته شده است این امکان وجود دارد، که یکسری عوارض جانبی برای بیمار ایجاد گردد. بعضی از عوارض فیزیوتراپی عبارتند از احساس درد، تورم، فقدان نتیجه گیری، مسائل روانی و عاطفی.

این عوارض در طول درمان با مشورت و ارائه روشهایی توسط فیزیوتراپ رفع می گردد و در صورت نیاز می توانید برای این موارد با پزشک و فیزیوتراپ خود در ارتباط باشید

نتیجه گیری

در این مقاله فیزیوتراپی و نقش آن در بهبود سطح زندگی و آلام بیماران را بررسی کردیم و انواع فیزیوتراپی و روشهای درمانی را برای شما شرح دادیم امیدواریم که توانسته باشیم به این پرسش که ( فیزیوتراپی چیست؟ ) توضیح مختصر و مناسبی داده باشیم.

اگر فردی هستید که نیاز به مشاوره و درمان در این حوزه هستید و می خواهید به یک کلینیک فیزیوتراپی مراجعه نمائید می توانید با ما در بخش فیزیوتراپی درمانگاه امام محمدباقر (ع) در ارتباط باشید.