برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم ؟ این سوال بسیاری از افراد مبتلا به سنگ کلیه است، درد و مشکلات کلیه چیزی نیست که بخواهید آنرا تجربه کنید. اگر خودتان یا اطرافیانتان سنگ کلیه را تجربه کرده باشند می دانید که از چه میزان درد و سختی صحبت می‌کنیم!
سنگ کلیه می‌تواند یک مشکل بسیار رایج در سنین مختلف باشد، برخی از انواع سنگ کلیه ممکن است در کلیه بمانند و هیچ مشکلی هم ایجاد نکنند. بااین‌حال گاهی اوقات این سنگ‌ها می‌توانند به نواحی پایین‌تری در مجاری ادراری حرکت کنند و مشکلات مختلفی را به وجود بیاورند. بسیاری از این سنگ‌ها می‌توانند بسیار دردناک باشد.
نوشیدن زیاد مایعات بخش مهمی از روند دفع سنگ کلیه و جلوگیری از تشکیل سنگ‌های جدید است. برای درمان فوری سنگ کلیه هرچه سریع تر اقدام کنید ما در مقاله « برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم » بررسی روش هایی برای برای درمان خانگی سنگ کلیه میپردازیم.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه (به انگلیسی: urolithiasis یا Kidney stone disease، که بین عموم مردم جهان شیوع گسترده ای دارد جسم سختی است که از کانی‌های موجود در هر جایی در طول دستگاه ادراری شما که شامل کلیه ها، حالب ها، مثانه و مجرای ادرار است، تشکیل شوند. سنگ کلیه به طور معمول در کلیه تشکیل می‌شود و از طریق مجاری ادراری از بدن خارج می‌شود. سنگ کوچک یا سنگریزه ممکن است بدون ایجاد علائم خاصی عبور کند، سنگ کلیه بيشتر در مردان و مخصوصا در دوره سني میانسالی بروز مي‌کند و در زنان، کودکان و سالمندان کمتر از مردان ديده مي‌شود.
اگر یک سنگ به میزان بیش از ۵ میلی‌متر (۰٫۲ اینچ) رشد کند، می‌تواند منجر به انسداد مجرای ادراری شود که درد در قسمت پشت و شکم یا… ایجاد می‌کند. این درد که کولیک یا قولنج کلیوی نام دارد، به صورت درد عودکننده‌ای است که تکرار شونده است. از علامت های سنگ کلیه می توان به وجود خون ادراری، استفراغ و ادرار دردناک اشاره کرد.
انتخاب و رعایت یک رژیم غذایی درست نقش بسیار زیادی در بهبود سنگ کلیه ایفا می‌کند و می‌تواند روی کاهش علائم این بیماری و تولید سنگ در کلیه نقش داشته باشد. در ادامه مقاله برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم با ما همراه باشید
انواع سنگ كليه را بشناسید
سنگ کلیه کلسیمی
شایع‌ترین انواع سنگ های کلیه، سنگ اگزالات کلسیمی است، این سنگ ها در کلیه و مجاری ادراری تشکیل می شوند، اگزالات ماده‌ای است که روزانه توسط کبد ساخته می‌شود، سنگ های کلسیمی معمولا به دلیل وجود میزان بالای کلسیم در داخل آب های آشامیدنی و در مواد غذایی مانند برخی سبزیجات، میوه‌ها، مغزیات و شکلات که حاوی مقدار زیادی اگزالات هستند یافت می شود.
علاوه بر رژیم غذایی خوردن دوز بالای ویتامین D و برخی جراحی های روده هم غلظت کلسیم و اگزالات را در ادرار زیاد می‌کنند.
سنگ کلیه اسید اوریکی
این مدل از سنگ کلیه بیشتر در کلیه افرادی تولید می شود که به اندازه کافی آب و مایعات نمی نوشند، یا به دلیل انجام فعالیت بدنی سنگین آب زیادی از دست می‌دهند و آن را جایگزین نمی‌کنند.
افرادی که غذاهای سرشار از پروتیین مانند گوشت قرمز می‌خورند یا به دلایل دیگر مانند دلایل ژنتیکی و ارثی اسید اوریک خون بالا (نقرس) دارند هم ممکن است به این نوع سنگ کلیه دچار شوند. اسیداوریک یک ماده اضافی حاصل از تغییرات شیمیایی در بدن است. این کریستال‌ها در ادرار اسیدی به‌خوبی حل نمی‌شوند و معمولاً به شکل سنگ کلیه رسوب می‌کنند.
سنگ کلیه استروویت
این نوع از سنگ‌ها معمولا بیشتر در زنان مبتلا به عفونت مجرای ادرار تشکیل میشوند و تا 10 درصد شیوع دارند، علت اصلی ایجاد سنگ‌های استروویت عفونت مکرر ادراری و عفونت در دستگاه ادراری فوقانی است که به دلیل وجود باکتری بروز پیدا می‌کند. این سنگ‌ها از جنس منیزیم آمونیوم فسفات می باشند و می‌توانند به سرعت بزرگ شوند و معمولا اندازه بزرگی دارند؛ به همین دلیل حرکت نمی‌کنند و علامت زیادی ندارند.
سنگ کلیه سیستینی
این نوع سنگ که به سنگ سیستین معروف است شیوع کمی دارد و خیلی کم تر در افراد دیده می شود، این مدل سنگ کلیه معمولا در افرادی تشکیل می شوند که بصورت ارثی سابقه دفع سیستین از ادرار دارند یا سیستین را بیشتر از حد معمول در ادرار دفع می‌کنند.
حال که با انواع سنگ کلیه آشنا شدیم در ادامه همراه ما باشید تا عوامل و علل تشکیل این عارضه را بشناسیم و بدانیم برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم و چه نخوریم!
علل تشكيل سنگ کلیه
قبل از شروع درمان و اینکه بدانیم برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم باید دانست عوامل و علل زمینه ای ایجاد سنگ کلیه در بدن را محدود کنیم، علل و دلایل ابتلا به سنگ کلیه موارد مختلفی هستند که احتمال بروز سنگ کلیه را بیشتر می‌کنند. هنگامی که غلظت برخی مواد طبیعی و شیمیایی که توانایی تولید بلور و کریستال دارند مانند کلسیم، اسید اوریک و اُگزالات در ادرار و مجاری آن افزایش یابد سنگ کلیه تشکیل می‌شود.
در برخی موارد کمتر شایع میکروب ها نیز می‌توانند سبب تولید این سنگ‌ها شوند یا به تولید آن کمک کنند. یکی از مهمترین دلایل ابتلا به سنگ کلیه تولید کمتر از یک لیتر ادرار در روز است، از دیگر عوامل ابتلا می توان به نگه داشتن ادرار به مدت طولانی ، عواملی مانند کم نوشیدن آب و مایعات ، عدم تحرک یا تحرک بیش از حد ( از دست دادن مایعات و جایگزین نکردن آن )، چاقی ، جراحی های کاهش وزن ، استفاده بی شاز حد از نمک و شکر ، سابقه ژنیتیکی و ارثی و… اشاره کرد.
علائم و نشانه های وجود سنگ کلیه چیست؟
ممکن است سنگ کلیه علائم خاصی نداشته باشد یا برخی افراد تا زمان دفع یا حرکت سنگ‌های کلیه به سمت مجاری ادراری هیچ نشانه یا عارضه خاصی از بیماری نشان ندهند. معمولا نوع علائم و شدت آنها بر اساس محل تشکیل سنگ، اندازه آن و مدت زمان عود بیماری می‌تواند متفاوت باشد و از زمانی که در داخل کلیه و مجاری ادراری و کلیوی حرکت کنند علائم این عارضه نمایان می شود، علائم بیشتر شایع این عارضه عبارتند از:
- درد شدید در پشت، شکم و پهلو
- درد و سوزش در زمان ادرار
- مشاهده و وجود خون در ادرار
- ادرار صورتی، قرمز یا قهوه‌ای
- تهوع و استفراغ
- افزایش دفع ادرار و احساس نیاز مداوم به دفع ادرار
- احتمال بروز تب در صورت ایجاد عفونت در مجاری ادراری
علل و علائم سنگ کلیه در کودکان
عارضه سنگ کلیه می تواند همه افراد در هر رده سنی حتی کودکان را درگیر کند، البته سنگ کلیه در کودکان شایع نیست و کمتر دچار این مشکل می شوند و در کودکان معمولا شایع نیست، اما در سالیان اخیر بر تعداد کودکان مبتلا به سنگ کلیه افزوده شده است.
سنگ های کوچک کلیه در کودک یا به عبارتی شنریزه ها می توانند بدون ایجاد هیچ علامتی از دستگاه ادراری عبور کنند اما اگر کودک شما سنگ کلیه بزرگتری داشته باشد ممکن است این علائم را داشته باشد:
- درد در پشت، پهلو، پایین شکم یا کشاله رانها
- تکرر ادرار
- خون در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- دردهای شکمی
- عفونت مجاری ادراری و تب و لرز
در ادامه با ما همراه باشید تا بدانیم راه های تشخیص این عرضه چیست و برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم.
راه های تشخیص وجود سنگ کلیه
تشخیص سنگ کلیه با بررسی علائم بیان شده توسط بیمار و معاینه پزشک انجام می شود، معمولا روش های بررسی های تشخیصی که معمولا برای سنگ کلیه انجام میشوند شامل این موارد هستند:
آزمایش ادرار
یکی از روش های تشخیص سنگ کلیه آزمایش ادرار می باشد، در این روش نمونه ادرار بیمار بررسی می شود ، این روش برای بررسی وجود گلبول قرمز در ادرار و وجود موادی که بیش از حد تولید و دفع و باعث ایجاد سنگ می شوند مانند کریستال‌ها، کلسیم و اسید اوریک و… می شود.
آزمايش خون
آزمایش خون می تواند اطلاعاتی مانند عملکرد کلیه ها و مواد معدنی در بدن را ارائه دهند.
سونوگرافی و تصویربرداری
سونوگرافی کایه رایج ترین روش برای شناسایی سنگ کلیه می باشد، این روش ممکن است سنگ را در کلیه و مجاری ادراری نشان دهد ، سونوگرافی یک تکنیک بدون عارضه و اشعه می باشد.
روش های درمان سنگ کلیه و پیشگیری از آن
قبل از اینکه بدانیم برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم، بهتر است با روش های درمانی این عارضه کمی آشنا شویم. به طور معمول سنگ‌های کوچک بدون بروز علائم یا مشکل خاصی دفع میشوند اما سنگ‌های بزرگتر منجر به احساس درد و سوزش ادرار و از این دست علائم که قبلا ذکر شد می گردد و اگر این سنگ‌ها دفع نشوند، می‌توانند عوارضی چون عفونت یا آسیب‌های کلیوی را به‌دنبال داشته باشند.
بر نظر داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان سنگ کلیه و درمان فوری سنگ کلیه است، به طور کلی اول باید از عوامل ایجاد کننده سنگ دوری کرد و موارد زیر را رعایت کنید:
- نوشیدن کافی آب و مایعات
- رژیم غذایی سالم و درمان چاقی
- پیاده روی و ورزش
- دارو درمانی
- درمان با طب سنتی و درمان خانگی سنگ
- جراحی سنگ کلیه
- شکستن سنگ کلیه
روش های شکستن سنگ کلیه
سنگ شکن صوتی
برای درمان سنگ‌های کلیوی که خود‌به‌خود دفع نمی‌شوند، اغلب از روشی به نام لیتوتریپسی استفاده‌می‌شود. در این روش از امواج قدرتمند و پرانرژی برای شکستن یک سنگ بزرگ به قطعات کوچکتر استفاده‌می‌شود.
جراحی سنگ کلیه ( چه زمانی جراحی و شکستن سنگ کلیه نیاز است؟ )
وقتی سنگ کلیه خیلی بزرگ باشد یا اینکه در مسیر مثانه قرار بگیرد و درد شدیدی را ایجاد کند، معمولا پزشک به سراغ جراحی می رود.
درمان سنگ کلیه
دارو درمانی
برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟ چه دارویی مصرف کنیم؟ پزشکان برای راحت تر شدن دفع سنگ کلیه از برخی داروها مانند تامسولوسین برای بیمار تجویز می کنند، این دارو باعث شل‌شدن حالب و مجاری شده و دفع سنگ را آسان‌تر می‌کند. پزشک ممکن برای کمتر کردن عوارض دفع از داروهای ضدتهوع و ضددرد و مسکن ها هم برای بیمار استفاده کند تا دفع راحت تر انجام شود.
از دیگر داروها که حتما باید توسط پزشک تجویز شود، می توان به داروهای زیر اشاره کرد:
- تامسولوسین
- دیورتیک تیازیدی
- آلوپورینول
- آنتی بیوتیک ها
- مسکن ها و ضد درد
- قطره گیاهی سنگکل
اگر سنگ کلیه بزرگ باشد و یا خروج آن در مجاری ادراری سخت باشد، پزشک به سمت جراحی و شکستن سنگ کلیه می رود
ورزش
انجام ورزش مخصوصا پیاده روی به دفع سنگ کلیه کمک می کند، وزن سالم و یا کاهش وزن به همراه یک رژیم غذایی سالم و مصرف فیبر می‌تواند احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش بدهد و به درمان این عارضه کمک کند.
گرم نگه داشتن پهلوها ( کلیه ها )
گرم نگاه داشتن کلیه ها و پهلوها و همچنین روغن مالی ناحیه کلیه با روغن‌های طبع گرم برای کمک به درمان سنگ کلیه و یا پیشگیری از این عارضه می باشد.
برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟
در ادامه با ما همراه باشید تا بدانیم برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم و بهترین نوشدنی ها و روش های درمان این عارضه را مرور کنیم؛
بهترین نوشیدنی برای سنگ کلیه ( 10درمان فوری خانگی سنگ کلیه )
- نوشیدن مایعات کافی مخصوصا آب
- آب لیمو تازه
- عصاره کرفس
- سیاه دانه و عسل
- مصرف هنوانه و آب هندوانه
- عرق خارشتر و خارخاسک
- مصرف میوه انار یا آب انار
- سبزی خرفه
- دمنوش ترکیبی ( گزنه، خارخاسک، دم اسب، کرفس )
- سركه سيب
- مصرف زیاد پنیر
- مصرف بيش از حد ماست چکیده
- نگه داشتن ادرار
- مصرف بیش از حد کافئین ( قهوه و چای )
- کم تحرکی
- درمان استرس و اضطراب
- مصرف زیاد نمک و غذاهای شور
- مصرف زیاد غذاهای فست فودی و فرآوری شده
- مصرف نوشابه های گازدار و آبمیوه های صنعتی
- مصرف زیاد تنقلات مانند پفک و چیپس
- مصرف زیاد سس ها
- مصرف بیش از حد ترشی ها و شیرینی ها
سخن پایانی و راهنمای مراجعه به پزشک
در این مقاله سعی بر این شد تا بدانیم برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم و شما را با علائم عارضه سنگ کلیه و روش های درمانی آن آشنا کنیم، سنگ کلیه عارضه ای است که با سبک زندگی و تغزیه ارتباط دارد و می توان با رعایت آنچه در این مقاله گفته شد و رعايت اين موارد از این عارضه پیشگیری، مدیریت یا درمان کرد.
اگر با علائم سنگ کلیه مواجه شده‌اید و دردی شدید و متناوب شکمی و مخصوصا در پهلوها، پشت و مجاری ادراری تجربه می‌کنید، پیشنهاد می‌شود که به یک پزشک اورولوژیست یا داخلی مراجعه کنید، پزشکان و متخصصان درمانگاه امام محمدباقر (ع) آماده راهنمایی، مشاوره و اقدامات درمانی برای بیماران عزیز می باشند.